Το Λιβάδι Ακρωτηρίου

Το Λιβάδι Ακρωτηρίου (γνωστό και ως Λιβάδι/Καλαμιώνας Φασουρίου) είναι ένας μοναδικός φυσικός υγρότοπος στη Χερσόνησο Ακρωτηρίου στην επαρχία Λεμεσού. Η περιοχή βρίσκεται στις Βρετανικές Βάσεις και είναι επίσης κρατική γη.

Το Λιβάδι είναι περιοχή Ραμσάρ, Σημαντική Περιοχή για τα Πουλια (ΣΠΠ) και Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ),  ισοδύναμη με τον ορισμό της ΕΕ, σύμφωνα με τον νόμο (26/2007) στις Βρετανικές Βάσεις στην Κύπρο.  Η περιοχή είναι επίσης υποψήφια Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ) για ενδιαιτήματα και είδη άγριας  χλωρίδας και πανίδας.

Στη Χερσόνησο Ακρωτηρίου έχουν καταγραφεί 27 τύποι οικοτόπων (22 χερσαίοι και 5 θαλάσσιοι) στα πλαίσια της έρευνας για το δίκτυο Natura 2000. Αυτοί οι οικότοποι, 4 από τους οποίους είναι οικότοποι προτεραιότητας, διαθέτουν ποικίλα γνωρίσματα και φιλοξενούν μια μεγάλη γκάμα από ζωντανούς οργανισμούς.

Το υγροτοπικό οικοσύστημα του Λιβαδιού Ακρωτηρίου εξαρτάται από τον υδροφορέα Ακρωτηρίου. Με την κατασκευή του φράγματος του Κούρρη όμως, η περιοχή έχει υποβαθμιστεί, αφού το φράγμα έχει μειώσει σημαντικά τη ροή νερού προς τη Χερσόνησο Ακρωτηρίου.

Η Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά (ΣΠΠ) η οποία περιλαμβάνει το Λιβάδι Ακρωτηρίου, τη Χερσόνησο Ακρωτηρίου και τους Γκρεμούς της Επισκοπής είναι μία από τις πιο αξιοσημείωτες ΣΠΠ της Κύπρου. Πρόκειται για μια περιοχή όπου μαζεύεται μια μεγάλη ποικιλία υδρόβιων πουλιών τον χειμώνα και την άνοιξη, συμπεριλαμβανομένων των Φλαμίνγκο με παγκοσμίως σημαντικό αριθμό και αρπακτικών τα οποία χρησιμοποιούν την περιοχή στο πέρασμα τους το φθινόπωρο, με παγκοσμίως σημαντικές συναθροίσεις τεσσάρων αρπακτικών πουλιών, συμπεριλαμβανομένου και του Μαυροφάλκονου.  Άλλοι αξιοσημείωτοι μετανάστες που συναντώνται σε σημαντικούς αριθμούς σε εθνικό επίπεδο περιλαμβάνουν τη Χιονάτη, τη Χαλκόκοτα, τον Γερανό, τον Νυφογερανό και το Νεροχελίδονο.

Σημαντικά πουλιά που φωλιάζουν στο Λιβάδι Ακρωτηρίου είναι η Βαλτόπαπια, η Πελλοκατερίνα, ο Καλαμοκαννάς, η Φραγκολίνα και πιθανώς και ο Νανορωδίος. Επίσης αξιοσημείωτα είδη είναι το Καλαμομουγιανούδι και ο Μαυροκέφαλος Ζευκαλάτης τα οποία αναπαράγονται μόνο σε μερικές περιοχές στην Κύπρο. Το Λιβάδι Ακρωτηρίου αποτελεί μία από τις καλύτερες περιοχές στην Κύπρο όπου φωλιάζει η Βαλτόπαπια.

Εκτός από τη σημασία που έχει για τα πουλιά, το Λιβάδι Ακρωτηρίου είναι επίσης σημαντικό για την χλωρίδα του καθώς η περιοχή φιλοξενεί ορισμένα σπάνια και απειλούμενα είδη τα οποία περιλαμβάνονται στο Κόκκινο Βιβλίο της Χλωρίδας της Κύπρου. Για ορισμένα φυτά όπως τοIpomoeasagittata, το Menthaaquatica, το Euphorbia pubescens, το Orchis palustris και το Baldelia ranunculoides το Λιβάδι Ακρωτηρίου είναι η μόνη γνωστή περιοχή στην Κύπρο όπου αυτά συναντώνται. Το Ακρωτήρι αποτελεί επίσης ένα από τα βοτανικά hotspots της Κύπρου όπου εκτιμάται ότι συναντώνται περισσότερες από 800 ιθαγενείς φυτικές ταξινομικές βαθμίδες.

Τα τελευταία 20 χρόνια, το Λιβάδι Ακρωτηρίου, το οποίο εκτείνεται σε μια περιοχή 150 εκταρίων,  δεν έτυχε ικανοποιητικής διαχείρισης με αποτέλεσμα o υδροβιότοπος να έχει ‘καταληφθεί’ από καλάμια με επακόλουθο τη μείωση της βιοποικιλότητας στην περιοχή. Ως εκ τούτου, τον Απρίλιο του 2015 ξεκίνησε ένα έργο Darwin Plus για αποκατάσταση της βιοποικιλότητας του Λιβαδιού Ακρωτηρίου μέσω επιτόπιων δράσεων προστασίας και διατήρησης της περιοχής  και δράσεων ευαισθητοποίησης και δημιουργίας εγκαταστάσεων για τους επισκέπτες.

Το έργο έχει διάρκεια 2 χρόνια με χρηματοδότηση από το Darwin Initiative μέσω της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου (Darwin Plus, the Overseas Territories Environment and Climate Fund). Επικεφαλής του έργου είναι ο Πτηνολογικός Σύνδεσμος Κύπρου σε συνεργασία με το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ακρωτηρίου και την RSPB/BirdLife στο Ηνωμένο Βασίλειο.